МАН ДОТОРХИ “ИРГЭНИЙ ДАЙНЫ” ЭХЛЭЛ…

Манайхан сонгуульдаж, наадамдаж, амарч, олимпдож, корона тарааж тарааж одоо л нэг ухаан орох шинжтэй. Энэ зун Улаанбаатараас зориудын зохион байгуулалттай гэмээр корона вирусын цар тахлыг аймгуудад “нэгдсэн журмаар” тараав. Одоо аймгууд нь бүсийн наадам хийж, коронаг сумдуудад тарааж эхлэв. Манай баагийнууд улс орны улс төр, эдийн засгийн төлөв байдлыг бай гэхэд хадлан тэжээл, намрын ажил, ургац хураалтыг бол ёстой түй ч сонирхохгүй байна. Тэрний оронд аймгуудын наадамд хэн түрүүлж, үзүүрлэснийг сонирхох нь хамаагүй дээр. Харин “энэ зун төр засагт ямар өөрчлөлт гарсан бэ ?” гэж асуувал хариулах хүн нэг олон гарахгүй.

Энэ хооронд Монголын нам төрийн шинж чанарт асар их өөрчлөлт гарч, улс төрийн талбай цоо шинэ хэлбэрт оров. Системийн нуралтын шинжүүд ил тод болж, МАН иргэний дайны байдалд оров. Ямар ч гэсэн ганц нэг аналитик өгүүлэл бичвэл эл асуудлыг эрхбиш анхаарах болов уу гэж санана…

Г.УЯНГА: Х.БАТТУЛГА БА ХУВЬСГАЛ

Чи аль нэг талд ороогүй л байна уу? Бас түүнийгээ их шударга сайхан үйл гэж бодсон хэвээр байна уу? Нейтраль бүсэд байгаа хүмүүс ариун шударга, зарчимч үйлстнүүд гэж итгэсээр байгаа юу? Би арваадхан жилийн өмнө яг ингэж итгэдэг байлаа, тэгээд хэн нэгний хүн гэж хэлүүлэхэд дотор минь арзаганаж байж сууж яддаг байлаа. Яагаад гэвэл би өөрийн “ТАЛ”-тай байлаа. Тэр бол ХУВЬСГАЛ! Одоо ч би хэний ч тал биш, зөвхөн хувьсгалын талд байгаа хүн…

УЛС ХИЙГЭЭД ҮНДЭСНИЙ СҮЙРЛИЙН ТУХАЙ…

Олон жилийн өмнө уншиж мэдээд хав даран нууж байсан нэгэн аймшигт зүй тогтлыг одоо гэв гэнэт нийтлэхээр зориглов. Энэ бол ямар нэг зөгнөл биш, мөн зарлиг лүндэн биш, бас прогноз биш, харин түүхэн хөгжлийн шинжлэх ухааны зүй тогтлыг гаргах анхны оролдлогын нэг юм. Дэлхийн улс үндэстний уналт сүйрлийн талаар олон хүн судалжээ. Эдний дотроос Хаант Оросын угсаатны зүйч, Оросын Газар зүйн нийгэмлэгийн гишүүн, түүхч В.Мошков их ялгарна. Түүнийг “Оросын Нострадамус” гэж нэрлэх нь ч бий. Тэрбээр: “Хүний үүсэл, түүний дахин төрөх, доройтох шинэ онол” гэсэн 2 боть суут бүтээл (1907-1910) туурвижээ. Энэ бүтээл Оросын Газар зүйн Нийгэмлэгийн бага алтан медаль хүртжээ. В.Мошков эл бүтээлдээ бүхий л төр улс, ард түмний мандал, бадрал, уналт нуралтын 400 жилийн үечлэл хийсэн юм. Энэ том номыг ч манайхан бараг уншихгүй байх. Бараг 100-аад жилийн өмнө гаргасан анхны оролдлого учраас алдаж эндсэн, өнөө үед тохирох тохирохгүй зүйл бишгүй бий. Гэхдээ л түүний өгүүлсэн төр улс, үндэстэн доройтон сүйрэх шинжүүдийг тодорхойлон бичсэн хэсэг манай өнөө үетэй олон талаар яв цав тохирдог нь гайхалтай. Иймээс Ю.Мошковын номоос улс гүрэн, үндэстэн доройтон сүйрэх шинжүүдийг ялган авч орчуулж байна. Яагаад олон жил хав дарж байгаад чухам одоо нийтэлж байгаагийн хариулт бараг ойлгомжтой гэж санана…     

“АРДЧИЛАЛ” СӨНӨТҮГЭЙ, “ЗӨВЛӨЛДӨХ АРДЧИЛАЛ” МАНДТУГАЙ !!!

Манайхан “ардчилал, ардчилал” байнга орилно. 30 гаруй жил орилж байна. Та бидний хамтдаа туулж, сайн мууг нь мэдэх олон үйл явдлын улмаас Монгол дахь ардчилал бууран доройтож, үхлүүт байдалд орсныг бид бүгдээрээр мэднэ. Харин яагаад ч юм Монголын ардчиллыг МАН албан ёсоор, хууль зүйн хувьд бүрэн устгасныг огт мэддэггүй, ярьдаггүй. Энэ тухай товч өгүүлсү…

ЕРӨНХИЙЛӨГЧИЙН ЗАХИРАМЖ БА МАН-ЫН ХАРИУ

Ерөнхийлөгч Х.Баттулга “МАН-ыг тараах тухай” захирамж гаргав. Үүнээс хэдхэн цагийн дараа МАН хариу мэдэгдэл гаргав. Монголын нийгэм зөвхөн энэ том асуудлыг тойрон шуугилдаж, хэрэлдэж байна. Ерөнхийлөгч “нам татан буулгах” захирамж гаргахад түүнд хариулт өгөх, тайлбарлах, няцаах нь МАН-ын эрх бөгөөд үүрэг мөн. Харин улс төр, эрхийн том хэмжээний шийдвэрт МАН хариу тайлбар яаж, хэрхэн өгсөн бэ ? Энэ тухай маш товч өгүүлье…

МОНГОЛЫН УЛС ТӨРИЙН ТАЛБАЙ БА Х.БАТТУЛГА

Ерөнхийлөгчид хэнийг нэр дэвшүүлэх асуудал монголчуудыг улс төрийн төдийгүй бүх төрлийн дайны байдалд оруулжээ. Манайхан дуртай хүнийхээ нэрийг “дэвшүүлэн” баруун солгойгүй хэрэлдэж байгаа боловч үнэндээ хэдхэн нам, хэдхэн хүнийг тойрон маргалдаж цэцэрхэж байна. Хэдий ийм боловч Монголын улс төрийн өнөөгийн нөхцөл байдлын шинжлэх ухааны анализыг хэн ч хийгээгүй байна. Ийм анализ хийгээгүй тохиолдолд хар таамаг, хар хүчээр асуудлыг шийдэх нь элбэг. Иймээс Ерөнхийлөгчийн сонгууль болон түүний үр дүнд нөлөөлөх улс төрийн талбай, хүчний харьцаа, түүний хандлагын талаар товч өгүүлье…

МОНГОЛ ОФФШОРЫН АДАЛ ЯВДАЛ

Сүүлийн үед намайг: “Чи муу хөлсний бичээч ганцхан Сү-гийн офшорыг ухаад Баттулгынхаа оффшор, төмөр зам хоёрыг ухсангүй”, “Адгийн муу хоёр нүүртэй новш”, “Чи тийм л мундаг судлаач юм бол Баттулгынхаа офшорыг ухаад бичээч”, “Чадахгүй ш дээ, чи муу шаар” гэж бараг жил шахам харааж байна. Үүнийг Сү туучий болон МАН-ынхан хийж байгааг би дэндүү сайн мэднэ. Арга нь нарийн бөгөөд зэвүүн. Түймрийн өөдөөс зурвас татаж гал унтраадагтай яг адил. Сү туучийн талынхан адилхан англи бичигтэй цаас, адилхан баримт үзүүлээд загнаад хэрэлдээд байхаар үүнд нь хариулах тун хэцүү. Манай олон нийт ч толгой нь эргэж гүйцэв. Зүйрлэвэл: “Адилдаа адил, годилдоо годил адилхан хулгайч ш дээ, еэ еэ, бөө вөө…” Ингээд эдгээр ноцтой асуудал хүүхэд нохойн тоглоом болж хувирав. Одоо энэ талаар бичиж хариу өгөх цаг болсон гэж бодож байна…